Na Oswald Ngonyani.
Bado
unaendelea kupendwa na watu wengi zaidi kuliko michezo mingine yote inayochezwa
ulimwenguni kote. Unapendwa na wazee, Vijana, na hata watoto wadogo. Unapendwa
na watu wa rika na jinsia zote. Nauzungumzia mchezo wa soka maarufu kwa jina la
kandanda.
Wakati
dunia ikionekana kuuhusudu zaidi mchezo huu, leo hii katika makala yangu haya
nimeamua kuja na kitu kipya kabisa kuhusu wachezaji nguli wa ubora wa hali ya
juu waliowahi kuwa gumzo katika mawanda ya soka duniani kote na hata
kuitengeneza kumbukizi isiyofutika katika viriba vya ubongo vya mashabiki wengi
wa soka ulimwenguni kote.
Nawazungumzia
akina Edson Arantes Do Nascimento wa Brazili na Diego Armando Maradona wa
Argentina ambapo ukulu wao katika usakataji wa ‘Gozi la Ng’ombe’ ungali
unakumbukwa mpaka sasa.
EDSON ARANTES DO NASCIMENTO (PELE)
Kwa
wengi anajulikana zaidi kwa jina la Pele. Mwanaume huyu alizaliwa tarehe 21
Mwezi Oktoba mwaka 1940 (miaka 73 iliyopita) huko Três Corações nchini Brazili.
Ni mwanasoka mstaafu anayesemakana kuwa
mwanasoka wa uwezo wa hali ya juu zaidi kuliko wanasoka wengine wote duniani.
Kwa wengi anatambulika kama ‘mchawi wa soka’ ambaye inasadikika kuwa uwezo wake
haujafikiwa bado na mwanasoka mwingine yeyote katika historia ya soka la dunia.
Ana kimo cha mita 1.73. Mnamo mwaka 1999 alichaguliwa kuwa mwanasoka bora wa
karne (World player of the Century) na shirikisho la kimataifa
linalojishughulisha na historia na takwimu za mchezo wa soka (International Federation of Football History &
Statistics
(IFFHS))
Mwaka huo huo (1999) Pele alichaguliwa na
Shirikisho la Kimataifa la Michezo ya Olympiki (OIC) kama mchezaji bora wa
karne (Athlete of the Century). Kwa mujibu
wa IFFHS linamtaja Pele kama mfungaji bora zaidi wa miaka yote katika michezo
mbali mbali ya Ligi.
Mpaka
anatundika daruga mwaka 1977, alikuwa amefunga magoli 1281 katika mechi 1363
alizocheza yaani katika michezo yote ya Ligi na hata mechi za kirafiki.
Ni
miongoni mwa wanasoka wachache walioandikwa katika kitabu cha kumbukumbu cha
rekodi ya mashujaa wa dunia yaani wanasoka wote waliowahi kuitikisa dunia
katika ufumaniaji wa nyavu wakiwa na idadi kubwa ya magoli.
Nchini
Brazili, Pele anajulikana kama shujaa wa miaka yote wa Taifa hilo katika
Historia ya soka nchini humo. Mwaka 1961 aliyekuwa Rais wa Brazili Jânio Quadros alijikuta akimtangaza Pele kama hazina ya
Taifa kutokana na mambo makubwa aliyokuwa ameyafanya katika soka.
Ana majina mengi ya utani yanayoonyesha
heshima yake katika uga wa soka kitaifa na kimataifa. Nchini kwao Brazili wengi
hupenda kumuita “Mfalme wa soka” lakini pia wengine
humuita “Mfalme Pele” Kama hiyo haitoshi,
baadhi yao humuita “Mfalme”
Alianza
kujihusisha na mchezo wa soka tangu enzi, lakini jina lake lilianza kujulikana
wakati akiwa na umri wa miaka 15 akiwa na klabu ya Santos ya nchini Brazili
ambapo mwaka mmoja baadaye alianza rasmi kuitumikia timu yake ya Taifa.
Akiwa
mchezaji wa timu ya Taifa ameiwezesha Brazili kushinda mataji matatu ya dunia
kati ya mataji matano yaliwahi kuchukuliwa na Taifa hilo. Alifanya hivyo katika
miaka ya 1958, 1962 na 1970 ni mchezaji pekee
kufanya hivyo katika historia ya fainali za Kombe la dunia tangu zilipoanzishwa
mwaka 1930 nchini Uruguay.
Pamoja na kuwa mchezaji bora wa miaka yote
katika Historia ya soka la dunia, pia ni mfungaji bora wa miaka yote katika
mawanda ya soka la Brazili akiwa amefunga magoli 77 katika michezo 92
aliyoicheza akiwa na timu ya Taifa.
Pele amekuwa balozi wa muda mrefu wa soka
katika historia ya soka la dunia huku jina lake likitumiwa mara nyingi zaidi
katika matangazo mengi ya kimataifa ambapo mwaka 2010 alichaguliwa kuwa Rais wa
heshima wa klabu ya New York Cosmos, klabu ya nchini Marekani aliyowahi
kuichezea kwa mafanikio makubwa.
Mwaka 1995 alitunukiwa medali ya dhahabu kwa
kuwa mdau mkubwa wa soka nchini Brazili ambapo
baadaye aliyekuwa Rais wa Taifa hilo Fernando
Henrique Cardoso alimteua kuwa waziri wa ziada katika wizara ya Michezo
ya nchini humo.
Amekuwa mgeni wa heshima katika matamasha
mengi ya michezo katika nchi tofauti tofauti ulimwenguni huku akiwa miongoni
mwa wadau wakubwa zaidi katika kila nchi zinapofanyika fainali za kombe la
dunia.
Mbali na kuipa Brazili makombe matatu ya
dunia, Pele amekuwa sehemu kubwa ya mafanikio ya Taifa hilo katika soka
akichagiza ushindi wa pili wa Taifa hilo katika Kopa Amerika mwaka 1959 lakini
pia alikuwa chachu ya ushindi wa Taifa hilo katika makombe tofauti tofauti ya
barani Amerika yakiwemo Cruz Cup: 1958, 1962, na 1968,
Bernardo O' Higgins Cup: 1959, Atlantic Cup: 1960, na Oswaldo Cruz Cup: 1958, 1962, na 1968.
Ameitendea haki nafasi yake ndani ya dimba na
hata kujikuta akiwa na tuzo lukuki zisizohesabika kutoka kwa watu na
mashirikisho mbalimbali yakiwemo FIFA, UNICEF, BBC, Gazeti la Times, na mengineyo
mengi.
Ingawa kuna mengi yanazungumzwa kuhusu ubora
wa soka ya zamani na ya sasa huku wachambuzi wengi wa kandanda wakiamini kwamba
Mwanaume huyu alivuma sana kutokana na ukweli kuwa soka ya zamani haikuwa na
upinzani sana, nadharia hiyo wala haina mashiko lakini pia haina ukweli wowote.
Yanaweza yakazungumzwa na kuandikwa mengi
sana kuhusu upekee wa Pele na wanasoka wengine wa kizazi cha sasa lakini mwisho
wa siku heshima yake itaendelea kutukuka daima dumu kutokana na umahiri wake
uwanjani. Hapana shaka dunia itaendelea kumkumbuka sasa na hata siku zijazo.
Je ni kweli ataendelea kukumbukwa milele?
Ndiyo ataendelea kukumbukwa kesho na hata keshokutwa kwa sababu aliwahi
kuikonga dunia na hata kuandika kumbukizi isiyofutika katika viriba vya ubongo
vya wapenda soka wengi ulimwenguni, mimi nikiwa mmoja wao.
Hapana
shaka anastahili sifa, lakini pia anastahili kuheshimiwa! Kuhusu Pele naomba
tuishie hapa, tukutane tena kesho katika ukurasa huu huu kwa ajili ya kumtazama
nguli mwingine wa soka namzungumzia Diego
Armando Maradona.
Maradona
ni nani? Muargentina huyu ni Mtalaamu wa soka ambaye Waingereza wamegoma kabisa
kumsamehe. Unadhani kwanini Waingereza wamegoma kumsamehe? Usikose kumakinika nami
wakati ujao panapo Majaaliwa.
Wakatabahu
wakaa……
Post a Comment